discussie over de toekomst van de 'Smeerpijp' afgerond

Afgelopen woensdag heb ik in de commissie Landschap, Water en Milieu het woord gevoerd over het onderzoeksrapport naar de rioolpersleiding Groningen-Delfzijl. Het rapport moest een aantal dingen duidelijk maken: hoe is het gesteld met de buis? Welke stoffen zitten er in de leiding? Is er milieuvervuiling in de omgeving opgetreden? Is er altijd goed in de gaten gehouden of de buis lekte? En wat moeten we in de toekomst met de persleiding doen?

Voor de vakantie hebben we al gesproken over de belangrijkste conclusies van het rapport: de persleiding heeft niet gezorgd voor een verhoogd gezondheidsrisico voor omwonenden; de kwaliteit van de buis is ruim voldoende en de milieuverontreiniging die in het verleden heeft plaatsgevonden was het gevolg van werkzaamheden aan de buis en een verhoging van de pompcapaciteit. Er hebben dus geen spontane lekkages plaatsgevonden.

Nu het volledige rapport (ruim 600 pagina's) beschikbaar was, werd het tijd om wat dieper op een aantal zaken in te gaan. In de eerste plaats bleek er in de afgelopen tijd vrij slordig omgegaan te zijn met het in de gaten houden (jargon = monitoren) van de buis. Op zich was de controle wel technisch goed uitgevoerd, maar met een aantal conclusies en aanbevelingen had zorgvuldiger omgegaan kunnen worden. Het draait hier wel om vertrouwen. Als de overheid aangeeft dat het een persleiding goed in de gaten houdt, dan moeten de inwoners van Groningen daar ook van op aan kunnen. In dat opzicht was deze zaak een wake-up call voor het College van Gedeputeerde Staten. Deze kondigde dan ook aan om de controle op overige monitoring verder aan te scherpen.

Anderzijds is het praktisch onmogelijk om van iedere plek van een 27 kilometer lange buis te weten of er sprake is van lekkages. Dat is ook precies de reden waarom er gekeken moet worden naar een duurzame oplossing van de persleiding. Er zit chemisch afval in de buis, dat levert geen gevaar op als het in de buis blijft zitten. De leiding is nog enkele decennia goed, maar het houdt een keer op. Er zijn twee opties: of je haalt de persleiding er in zijn geheel uit of je maakt de buis schoon en vult het op. De eerste optie kost ca. 55 miljoen euro en zorgt voor relatief veel overlast voor omwonenden in verband met grootschalige werkzaamheden. Daar komt bij dat de leiding voor een groot deel langs het Eemskanaal loopt en dat bij verwijdering veel extra maatregelen genomen moeten worden om de dijk stabiel te houden.

Wij hebben de garantie van het college dat bij reiniging van de voormalige persleiding, de zaak ook echt schoon is. De opvulling met betonschuim moet ervoor zorgen dat de leiding dezelfde massa heeft als voor de reiniging en zo goed blijft liggen. Mijn fractie ziet deze variant als de juiste oplossing voor het probleem. De werkzaamheden veroorzaken minder overlast voor omwonenden, het kost nog steeds veel geld (ca. 16 miljoen) maar dat is wel een paar slagen minder dan volledige verwijdering van de buis.

In de komende tijd zal het onderwerp nog een aantal keren terugkomen in verband met de uitvoering van de werkzaamheden. De verdeling van de kosten spelen hierbij een rol. Die zullen verdeeld worden tussen het waterschap Noorderzijlvest, de gemeente Groningen, de provincie Groningen en eventueel het Ministerie van VROM.