Verslag van de trip naar Brussel - (dit is het verslag dat ik voor het Interprovinciaal Overleg [IPO] heb geschreven)

Het Comité van de Regio´s vierde op 17 november haar tienjarige bestaan en om dit extra luister bij te zetten mochten ook 75 jongeren uit de EU-lidstaten op het feestje komen. Tijdens het Youth Debate gingen leden van het European Youth Forum, studenten van het College van Europa en jonge lokale en regionale politici met elkaar in discussie over de vraag hoe je jongeren actief kan laten participeren in de politiek en in de samenleving. Ik was door het IPO gevraagd om namens Nederland als young politician aan het debat deel nemen.

De voornaamste plaats van handeling was het hoofdkwartier van het Comité van de Regio´s in Brussel, dat in een voorgaand leven onderdak had geboden aan het Europees Parlement. Het imposante gebouw van acht verdiepingen hoog is van alle gemakken voorzien. Bij binnenkomst werden je spullen gescand en moest je door een detectiepoortje en in de vergaderzalen had iedereen een beeldschermpje voor zich waarbij automatisch werd ingezoomd op degene die zijn microfoon aanzette.

Alvorens aan het plenaire gedeelte te beginnen, gingen we eerst in thematische werkgroepen uiteen om de onderwerpen voor te bereiden. Mijn groep richtte zich op maatregelen die genomen zouden kunnen worden op lokaal, regionaal en Europees niveau om jongeren in de politiek te laten participeren. Het nuttige van discussies met jongeren vanuit alle delen van Europa is dat je je eigen situatie in perspectief kunt plaatsen. Waar het in Nederland vooral de vraag is hoe je méér jongeren betrekt bij de politiek, zitten jongeren in Litouwen vooral met het vraagstuk waarom je daar minimaal 30 jaar moet zijn om in het parlement gekozen te worden. Verder kan je elkaar op ideeën brengen. Zo vertelde ik over een project waarbij jongeren via sms-berichtjes om hun mening gevraagd werd over provinciale onderwerpen. Dit sloeg vooral bij de afgevaardigde uit Duitsland aan.

Een opvallend punt tijdens de discussie over jongerenparticipatie vond ik de neiging om in traditionele structuren te denken. ‘Jongeren moeten samen gebracht worden in schaduwparlementen, jeugdraden, etc.’ Politieke participatie is niet synoniem aan ‘politiekje’ spelen. Jongeren hebben vaak een beperkte hoeveelheid tijd en willen zich over het algemeen niet binden aan langlopende projecten en al helemaal niet wanneer je het grootste deel van die tijd moet vergaderen. Hoe moet je het dan wel aanpakken? Tijdens het Youth Debate werden een aantal interessante punten naar voren gebracht:
- Wanneer je jongeren wil betrekken bij politieke besluitvorming dan moet je er voor zorgen dat er ook wat met hun mening gedaan wordt. Dat is niet altijd even eenvoudig, dus het zou de kortste klap zijn wanneer je een bepaald bedrag beschikbaar zou stellen waarvan een door jongeren uitgewerkt project betaald kan worden.
- Probeer bijeenkomsten te organiseren op voor jongeren vertrouwde plekken, in een informele setting. Zorg ervoor dat de groep representatief is. Je ziet bij veel jeugdraden dat het steeds dezelfde mensen zijn die aanschuiven.
- Dankzij de hedendaagse technologie zijn jongeren relatief gemakkelijk te bereiken. Maak gebruik van dat gegeven.
- Het is goed dat jonge mensen politieke functies bekleden, maar je mag niet van ze verwachten dat ze de jongeren als geheel vertegenwoordigen. Jongeren verschillen inhoudelijk van elkaar, evenals de jonge politici. Bovendien krijgt de leeftijdsgroep onder de 18 jaar sowieso geen vertegenwoordiger in de politieke gremia.

Europese politieke participatie is een ander verhaal. Tijdens het plenaire gedeelte van het debat schoof Jacques Delors, oud-voorzitter van de Europese Commissie en verpersoonlijking van de Europese gedachte, aan om ons mee te geven dat jongeren een belangrijke rol spelen bij het slaan van een brug tussen Brussel en de lokale gemeenschappen. Diezelfde boodschap kwam overigens naar voren bij de officiële viering van 10 jaar Comité van de Regio’s in de vergaderzaal van het Europees Parlement, later die avond. De EU is naarstig op zoek naar ambassadeurs van de Europese Grondwet. Als dat project mislukt dan kan de hele Europese ontwikkeling ontsporen. Het punt is dat je jongeren nog zo veel informatie over de Europese Unie kan geven, maar als ze er het nut er vervolgens alsnog niet van inzien, dan wordt het een lastig verhaal. Het wordt al hard werken om jongeren op lokaal en regionaal vlak bij de politiek te betrekken, laat staan op Europees niveau.

Maar dat wil niet zeggen dat je de Europese dimensie moet wegstrepen. Het motto ´regions and cities – pillars of the new Europe´ dekt de lading. Europa kan zijn steentje bijdragen door te fungeren als ontmoetingsplek voor mensen die proberen jongeren te betrekken bij de politiek. Via het Comité van de Regio’s kunnen initiatieven genomen worden om de participatie lokaal en regionaal te verbeteren. Als je er voor zorgt dat jongeren lokaal en regionaal participeren, dan heeft Europa een van politiek bewuste jeugd. En dat is winst voor álle lagen.

Daan Bultje, lid van de PvdA Statenfractie in Groningen.