De oppositie was gemeen

Het 2de kabinet Balkenende heeft vanaf het moment van aantreden de houding gehad: we hebben de stemmen, dus we drukken onze voorstellen door. Als D66 niet mee wilde, was er altijd de LPF om de benodigde minimale meerderheid in de Tweede Kamer te behalen. Gisteravond, in de Eerste Kamer, ontstond voor het eerst de situatie dat de coalitie de benodigde stemmen niet in eigen hand had. De PvdA-fractie in de Eerste Kamer stemde tegen de grondwetswijziging.

De PvdA-leden hebben zich uitgesproken tégen een direct gekozen burgemeester en prefereren een door de gemeenteraad gekozen burgemeester. Instemmen met de grondwetswijziging zou betekenen dat gemeenten geconfronteerd zouden worden met een haastig in elkaar gezet wetsvoorstel om de burgemeester direct te laten kiezen. Daar hebben gemeenten niets aan, dat moet zorgvuldig gebeuren. Dat D66 haast had om die agenda door te voeren is helder, maar de PvdA heeft de verantwoordelijkheid genomen die CDA en VVD niet durfden te nemen om de goede vrede te bewaren.

Alle coalitiepartijen over de zeik natuurlijk. Die schandelijke PvdA had het gewaagd om tegen te stemmen. Er vloeiden een hoop krokodillentranen want de oppositie was gemeen geweest. Het is inderdaad heel vervelend als je het allemaal niet in eigen hand hebt, maar de PvdA Eerste Kamerfractie heeft de wens van de PvdA-leden ingewilligd. De PvdA wil geen direct gekozen burgemeester, dus hebben Van Thijn c.s. dat niet mede mogelijk gemaakt, zeker niet omdat anders de gemeenten uiteindelijk met de gebakken peren zouden komen te zitten. De Eerste Kamer heeft dat democratische recht overigens. Het idee van een tweederde meerderheid is ingesteld vanuit het idee dat er echt een ruime meerderheid voor wijziging van de grondwet moet zijn. Dat dit kabinet dat gegeven niet meer gewend is: helaas pindakaas.

Dat Thom de Graaf nu is opgestapt is het gevolg van het feit dat er voor hem op het vlak van bestuurlijke vernieuwing niets meer te halen valt. VVD en CDA hebben hem geen ruimte gegeven op het gebied van een nieuw kiesstelsel. Dat de coalitie nu de oppositie de schuld geeft van het feit dat het kabinet z´n zin niet heeft gegeven is ronduit sneu en getuigt van weinig respect voor het politieke bestel. En dat kunnen de Democraten ´66 zich niet permiteren.

Kansloze actie GSB

Gisteravond schijnen er een paar leden van de Groninger Studentenbond de deur van het Groninger PvdA-pand geblokkeerd te hebben. Wat was het geval? Rutte voert wanbeleid. Is Rutte een PvdA-er dan? Nee, maar Kamerlid Jacques Tichelaar wel en die zou Rutte steunen. Komt Tichelaar uit Groningen dan? Nee, die woont ergens in Fryslân. Al met al is het dus een tamelijk kansloze actie om dan het pand van de PvdA Groningen te blokkeren. Wat is het resultaat van de actie? De PvdA Groningen steunt het protest tegen de onderwijsplannen van Rutte. Dat is weinig nieuws en had ook prima bereikt kunnen worden zonder een dergelijke actie. Zo is de voorzitter van de GSB lid van de Jonge Socialisten in de Partij van de Arbeid en kan dus gewoon op een ledenvergadering een motie aan laten nemen. Dat is geen enkel probleem, daar is meer dan genoeg steun voor. De PvdA Groningen staat volgens mij ook uiterst kritisch tegenover de lijn van Jacques Tichelaar. Als je het een en ander wat minder puberaal aanpakt, verspeel je in elk geval minder credits dan met zo'n blokkade. Want laten we wel wezen, uiteindelijk is het een slap aftreksel van de Maagdenhuisbezetting van een aantal weken gelezen. Alleen het PvdA-pand is veel toegankelijker en het risico dat je met de politie in aanraking komt is gering. Voor de Maagdenhuisbezetters heb ik veel respect, voor de GSB heb ik 1 woord: kansloos!

Senators strike back

De senatoren beleven de afgelopen dagen een opmerkelijke opleving. De leden van het Britse Hoogerhuis hebben het anti-terreurplan van Tony Blair met een grote meerderheid verworpen, omdat het de mogelijkheid zou bieden om mensen langer gevangen te houden, zonder tussenkomst van de rechter. De Lords mogen dan bekend staan als fossielen, ze hebben groot gelijk om terughoudend te zijn bij ingrepen in de grondrechten van burgers.

In Nederland trok de PvdA-senaatsfractie aan de rem: als de gekozen burgemeester in 2006 in één klap wordt doorgevoerd, dan zullen ze de grondwetswijziging blokkeren. Een beetje zuur commentaar bij Den Haag Vandaag: de PvdA zou op die manier een plek aan de onderhandelingstafel met de coalitiepartijen willen bereiken. Per ledenreferendum is vastgesteld dat de PvdA-leden een door de raad gekozen burgemeester willen hebben. Dan kan toch niet van de Eerste Kamerleden verwacht worden dat ze meewerken aan een ontslag van alle burgemeesters in 2006 om die vervolgens direct te laten kiezen? Dat heeft niets te maken met het niet vertrouwen van de burger om een goede burgemeester aan te wijzen. Het gaat erom dat de kans groot wordt dat een direct gekozen burgemeester op de solotour gaat omdat íe een direct mandaat van de kiezer heeft. Dat gaat leiden tot bestuurlijke chaos. Daar komt bij dat de meeste gemeenten nog niet klaar zijn voor een dergelijke ingreep. En dan nog iets: de clou van oppositie voeren is toch dat je het kabinet het vuur aan de schenen legt? Dit kabinet voert allerlei maatregelen door met een minimaal mandaat, dus is het niet zo raar dat de PvdA even z'n tanden laat zien.

Over senatoren gesproken, Hans 'teugen' Wiegel staat ook weer klaar om zijn come-back te maken. Toch opvallend dat de VVD niet in staat is om een nieuwe aansprekende premierskandidaat voort te brengen. Tuurlijk, Van Aartsen heeft Wiegel's maniertjes wel goed overgenomen, maar het blijkt toch niet aan te slaan bij het potentiële VVD-publiek. Dan Wiegel maar weer, de man die ooit in de schaduw van Van Agt vice-premier mocht spelen, maar wiens wapenfeiten verder beperkt zijn. Eerlijk is eerlijk, hij heeft het wel gepresteerd om D66 een principieel standpunt in te laten nemen, tijdens die befaamde nacht waarin de Eerste Kamer stemde over het referendum. Zo ontketende een Eerste Kamerlid een kabinetscrisis. Ik hoop dat het trucje spoedig herhaald kan worden.

Plan van de Aanpak

Gisteren werd het Plan van Aanpak gepresenteerd voor het onderzoek dat gedaan zal worden naar de voormalige Rioolpersleiding tussen Delfzijl en Groningen (ook wel bekend onder de naam smeerpijp). In het kort komt het erop neer dat we in juli duidelijk hebben over de vraag of de controle van de buis in het verleden voldoende is geweest, of er een verband is tussen de klachten van omwonenden en eventuele verontreiniging en wat er in de toekomst zou moeten gebeuren met de persleiding. Daarnaast wordt er een communicatieplan opgesteld. Ik heb namens de PvdA-fractie gepleit voor een onafhankelijk aanspreekpunt bij de provincie waar mensen terecht kunnen met hun vragen en opmerkingen. Dus dat er niet alleen gecommuniceerd wordt naar omwonenden toe, maar dat er ook omgekeerd een mogelijkheid bestaat om te reageren. Gedeputeerde Musschenga heeft het aanstellen van zo´n aanspreekpunt toegezegd.

Ik ben tevreden over de manier waarop het College van Gedeputeerde Staten deze zaak op pakt. Wanneer er bij omwonenden onrust ontstaat over mogelijke milieuverontreiniging, dan is dat al een gegeven, dan moet je daar als overheid iets mee doen. Maar het op stel en sprong beginnen met saneren, dat is een ander uiterste. Het budget voor bodemsanering is beperkt, dus het is essentieel om eerst te weten: is er sprake van verontreiniging, zo ja, hoe ernstig is het en vervolgens: wat is de beste manier om het aan te pakken. In juli 2005 hebben we als Provinciale Staten op al die vragen een antwoord.