Verslag van de trip naar Brussel - (dit is het verslag dat ik voor het Interprovinciaal Overleg [IPO] heb geschreven)

Het Comité van de Regio´s vierde op 17 november haar tienjarige bestaan en om dit extra luister bij te zetten mochten ook 75 jongeren uit de EU-lidstaten op het feestje komen. Tijdens het Youth Debate gingen leden van het European Youth Forum, studenten van het College van Europa en jonge lokale en regionale politici met elkaar in discussie over de vraag hoe je jongeren actief kan laten participeren in de politiek en in de samenleving. Ik was door het IPO gevraagd om namens Nederland als young politician aan het debat deel nemen.

De voornaamste plaats van handeling was het hoofdkwartier van het Comité van de Regio´s in Brussel, dat in een voorgaand leven onderdak had geboden aan het Europees Parlement. Het imposante gebouw van acht verdiepingen hoog is van alle gemakken voorzien. Bij binnenkomst werden je spullen gescand en moest je door een detectiepoortje en in de vergaderzalen had iedereen een beeldschermpje voor zich waarbij automatisch werd ingezoomd op degene die zijn microfoon aanzette.

Alvorens aan het plenaire gedeelte te beginnen, gingen we eerst in thematische werkgroepen uiteen om de onderwerpen voor te bereiden. Mijn groep richtte zich op maatregelen die genomen zouden kunnen worden op lokaal, regionaal en Europees niveau om jongeren in de politiek te laten participeren. Het nuttige van discussies met jongeren vanuit alle delen van Europa is dat je je eigen situatie in perspectief kunt plaatsen. Waar het in Nederland vooral de vraag is hoe je méér jongeren betrekt bij de politiek, zitten jongeren in Litouwen vooral met het vraagstuk waarom je daar minimaal 30 jaar moet zijn om in het parlement gekozen te worden. Verder kan je elkaar op ideeën brengen. Zo vertelde ik over een project waarbij jongeren via sms-berichtjes om hun mening gevraagd werd over provinciale onderwerpen. Dit sloeg vooral bij de afgevaardigde uit Duitsland aan.

Een opvallend punt tijdens de discussie over jongerenparticipatie vond ik de neiging om in traditionele structuren te denken. ‘Jongeren moeten samen gebracht worden in schaduwparlementen, jeugdraden, etc.’ Politieke participatie is niet synoniem aan ‘politiekje’ spelen. Jongeren hebben vaak een beperkte hoeveelheid tijd en willen zich over het algemeen niet binden aan langlopende projecten en al helemaal niet wanneer je het grootste deel van die tijd moet vergaderen. Hoe moet je het dan wel aanpakken? Tijdens het Youth Debate werden een aantal interessante punten naar voren gebracht:
- Wanneer je jongeren wil betrekken bij politieke besluitvorming dan moet je er voor zorgen dat er ook wat met hun mening gedaan wordt. Dat is niet altijd even eenvoudig, dus het zou de kortste klap zijn wanneer je een bepaald bedrag beschikbaar zou stellen waarvan een door jongeren uitgewerkt project betaald kan worden.
- Probeer bijeenkomsten te organiseren op voor jongeren vertrouwde plekken, in een informele setting. Zorg ervoor dat de groep representatief is. Je ziet bij veel jeugdraden dat het steeds dezelfde mensen zijn die aanschuiven.
- Dankzij de hedendaagse technologie zijn jongeren relatief gemakkelijk te bereiken. Maak gebruik van dat gegeven.
- Het is goed dat jonge mensen politieke functies bekleden, maar je mag niet van ze verwachten dat ze de jongeren als geheel vertegenwoordigen. Jongeren verschillen inhoudelijk van elkaar, evenals de jonge politici. Bovendien krijgt de leeftijdsgroep onder de 18 jaar sowieso geen vertegenwoordiger in de politieke gremia.

Europese politieke participatie is een ander verhaal. Tijdens het plenaire gedeelte van het debat schoof Jacques Delors, oud-voorzitter van de Europese Commissie en verpersoonlijking van de Europese gedachte, aan om ons mee te geven dat jongeren een belangrijke rol spelen bij het slaan van een brug tussen Brussel en de lokale gemeenschappen. Diezelfde boodschap kwam overigens naar voren bij de officiële viering van 10 jaar Comité van de Regio’s in de vergaderzaal van het Europees Parlement, later die avond. De EU is naarstig op zoek naar ambassadeurs van de Europese Grondwet. Als dat project mislukt dan kan de hele Europese ontwikkeling ontsporen. Het punt is dat je jongeren nog zo veel informatie over de Europese Unie kan geven, maar als ze er het nut er vervolgens alsnog niet van inzien, dan wordt het een lastig verhaal. Het wordt al hard werken om jongeren op lokaal en regionaal vlak bij de politiek te betrekken, laat staan op Europees niveau.

Maar dat wil niet zeggen dat je de Europese dimensie moet wegstrepen. Het motto ´regions and cities – pillars of the new Europe´ dekt de lading. Europa kan zijn steentje bijdragen door te fungeren als ontmoetingsplek voor mensen die proberen jongeren te betrekken bij de politiek. Via het Comité van de Regio’s kunnen initiatieven genomen worden om de participatie lokaal en regionaal te verbeteren. Als je er voor zorgt dat jongeren lokaal en regionaal participeren, dan heeft Europa een van politiek bewuste jeugd. En dat is winst voor álle lagen.

Daan Bultje, lid van de PvdA Statenfractie in Groningen.

Rotterdam - Dokkum - Brussel

Een logische route is het niet, maar het kwam nu eenmaal zo uit. Afgelopen weekend werd het landelijke congres van de Jonge Socialisten gehouden in Rotterdam. De maandag daarop was er een regionale bijeenkomst van het Wadden Sea Forum in Dokkum en op dinsdag vertrok ik richting Brussel om deel te nemen aan het Youth Debate, georganiseerd in het kader van het tienjarig bestaan van het Comité van de Regio's. Op dat laatste kom ik later nog terug, want de voorwaarde van mijn deelname aan het debat was dat ik een verslag zou schrijven over het hele evenement, dus dat verschijnt dan ook op m'n site/log.

Twee weekenden per jaar komen de Jonge Socialisten in de PvdA in congres bijeen om de actuele politiek te bespreken, inhoudelijke lijnen uit te zetten, eventueel om bestuursleden te kiezen, maar ook om gewoon gezellig bij te praten. Dergelijke bijeenkomsten zijn het beste te vergelijken met grote familiebijeenkomsten: de ene tak staat wat dichterij dan de andere, zus praat niet meer met zo, dinges heeft ooit eens wat met die ene gehad maar wil daar liever niet aan herinnerd worden en ga zo maar door. Afdeling Groningen is een verhaal apart. Vanwege de ligging zijn we redelijk geïsoleerd ten op zichte van de rest, maar de afdeling is wel altijd ruim vertegenwoordigd op dit soort congressen. Dit komt doordat de JS Groningen op de een of andere manier altijd een solide aantal leden heeft die veel met elkaar optrekken. Ik vermaak me dan ook altijd het best met de groep Groningers. Inhoudelijk stelde het congres dit jaar niet veel voor. Normaal worden er 2 á 3 resoluties voorbereid waarmee het standpunt van de organisatie over een bepaald beleidsterrein wordt vastgesteld. Een van de ter tafel liggende resoluties was een drama en had weinig zinnige standpunten, de andere was wel aardig, maar dusdanig gematigd dat er geen enkele discussie los kwam. Toen ik nog voorzitter was van de JS Groningen stond ik nog regelmatig achter het spreekgestoelte, maar nu de nieuwe generatie het werk heeft overgenomen, kan ik relaxed in een hoek gaan zitten, wetende dat het goed komt.

De maandag erop moest ik in Dokkum zijn, bij een bijeenkomst van het Wadden Sea Forum. Het forum is een samenwerkingsverband tussen betrokkenen bij de Waddenzee uit Duitsland, Denemarken en Nederland. Men is bezig met het schrijven van een stuk met adviezen voor een duurzame ontwikkeling van de Waddenregio. De regionale bijeenkomsten zijn bedoeld als inspraakmomenten voor belanghebbenden, om te kunnen reageren op het concept-advies van het forum. Van dergelijke bijeenkomsten leer je vaak het meest, omdat daar allerlei belangengroepen bij elkaar komen en ook op elkaar reageren. De natuurorganisaties informeerden voorzichtig of er niet toch ook een apart hoofdstuk over de natuur in het advies zou moeten komen, waarna de andere aanwezigen (vissers, boeren, andere ondernemers, havenschappen) meteen begonnen aan te geven dat het idee was dat er een afweging gemaakt zou worden tussen de drie P's: profit, people en planet. De gedachte is dat een activiteit duurzaam is wanneer er een balans is tussen die drie factoren. De argumentatie was dat als je natuur en milieu (planet) een apart hoofdstuk zou geven, je die balans zou verstoren. Het is goed dat de partijen met elkaar om de tafel zitten en met een afgewogen verhaal komen. Waar ik heen nog met het openbaar vervoer naar Dokkum was gekomen, kon ik terug meerijden met mijn CDA-collega Marc Jager. Ik denk dat het belangrijk is om het politieke van het persoonlijke te scheiden en buiten het statenwerk gewoon ontspannen met je collega's om te gaan, van welke poltieke kleur dan ook. Marc was net als ik 22 toen hij in de Staten kwam, dus dan is het wel eens boeiend om het over de dingen te hebben die je tegen komt wanneer je als jongere in dit wereldje komt. Dat is een mooie brug naar het Youth Debate, over participatie van jongeren in de politiek, maar daarover morgen meer.

Leering ende vermaeck

Op de ochtend dat Bush zich met een minimale marge herkozen zag, zat ik (zoals eerder al aangekondigd) aan de donut's en bagels bij het verkiezingsontbijt van de PvdA in het NewsCafé. Als je ochtend op die manier begint, dan komt de dag over het algemeen maar moeilijk op gang. Je wordt steeds geconfronteerd met een grijnzende republikein en beseft dat het heel close was. En met een beetje pech zorgen de donuts en bagels ook nog voor brandend maagzuur.

Maar die dag had ik de mazzel een vol programma te hebben. In het provinciehuis werd de uitslag van de jongerenpoll bekend gemaakt. 2500 jongeren uit de provincie hebben vragen beantwoord over onderwerpen die in de provincie spelen: hoe moeten we omgaan met het landschap, wil je in Groningen blijven wonen, zou je een eigen bedrijf willen beginnen, is er genoeg te doen in je omgeving, etc. De uitslag was regelmatig erg verrassend. dik 70 % zegt voor zijn ouders te gaan zorgen als die oud zijn, 24% wil altijd in Groningen blijven wonen, 75% wil het typisch Groninger landschap behouden. Veel mensen hebben de neiging om te onderschatten waar jongeren zoal een mening over hebben. Ik doe wel eens mee aan discussies van poltieke jongerenorganisaties met schoolklassen en daar merk je ook hoe breed de mening van een gemiddelde scholier is. De interesse voor 'de politiek' is dan naar eigen zeggen niet zo groot, maar jongeren houden zich wel bezig met politieke onderwerpen. Dus het is alleen maar goed dat de provincie deze groep van 2500 blijft benaderen om hun ongezouten mening te horen.

Ook leerzaam was het Congres van het Noorden, dat op 6 november plaats vond. Dit jaarlijks terugkerende congres wordt georganiseerd door het GPJK, het overkoepelende orgaan van de Groninger politieke jongerenorganisaties. Het thema was dit jaar 'armoede' in al haar dimensies. GroenLinks-kamerlid Ineke van Gent was dagvoorzitter en leidde een debat tussen oud PvdA-kamerlid Rob Oudkerk en CDA-kamerlid Margreet Smilde. Mijn collega Jakob Roggema van de Christenunie-statenfractie hield een lezing over armoede in internationaal, nationaal, regionaal en lokaal verband. Vervolgens waren er enkele workshops. Zo verzorgde Loesje een workshop 'posters maken'. De Cliëntenraad (een soort ondernemingsraad van mensen met een uitkering) van de stad Groningen liet zien hoe lastig het is om rond te komen met een minimaal inkomen. Ook was een er workshop over ontwikkelingshulp. Ondergetekende nam deel aan een debat over provinciaal armoedebeleid. Dat vond ik nog wel het meest leerzame, omdat welzijn niet mijn beleidsterrein is. Ik ben dus in de dagen ervoor in de stukken gedoken om mij toch wat te kunnen redden tegenover Fleur Gräper (D66), Mark Boumans (VVD) en Jochem Abbes (CDA). In 2002 hebben GroenLinks en de PvdA in de Groninger Staten een initiatiefvoorstel ingediend om tot een provinciaal armoedebeleid te komen. Deze is er vooral op gericht om gemeenten goed samen te laten werken, goede initiatieven met een eenmalige subsidie te stimuleren en de leden van de verschillende clientenraden in de diverse gemeenten bij elkaar te laten komen om zo ook vast te stellen wat de grootste knelpunten zijn. Mijn vergelijking van de provincie als bondscoach en de gemeenten als voetballers, viel niet helemaal goed, want ´uiteindelijk mogen de gemeenten, helemaal zelf weten of ze op links of rechts gaan staan´. Daar had Fleur natuurlijk helemaal gelijk in, maar ik zie het meer als het model "Dick Advocaat": je kan nog zulke goede bedoelingen hebben, maar uiteindelijk zijn de spelers eigenwijs genoeg om hun eigen weg te kiezen. Wat onverlet laat dat samenspel altijd beter werkt dan de pingelactie. Hoe dan ook, het was leuk en ik heb ook nog wat geleerd.

Er is veel veranderd sinds de vorige post. De verkiezingshype bleek te toppen door een moord. Sindsdien is er veel gezegd, vrijheid van meningsuiting wordt langzaamaan uitgerekt tot 'je mag alles zeggen wat je denkt'. Inmiddels zijn er al verschillende vernielingen en pogingen tot brandstichting gedaan op gebouwen van moslimgemeenschappen. Groningen vormt hierop helaas geen uitzondering. Er is getracht een moskee in brand te steken en een andere is beklad. Ik snap het niet. Moet iedere daad beantwoord worden met een tegendaad? Dat alles gezegd mag worden is nog tot daaraantoe, maar dat volgens sommigen nu blijkbaar alles geoorloofd is, is onbegrijpelijk. De verontwaardiging na de moord op Van Gogh spitste zich toe op beschaving: dit is een land van debat en dat vereist vrijheid van meningsuiting. Maar deze verontwaardiging wordt door tuig aangegrepen voor ongeleid geweld tegen een hele bevolkingsgroep. Extremisme en terreur passen niet binnen een beschaafde samenleving. Daar zijn mensen het door alle lagen van de samenleving over eens. Vrijheid van meningsuiting is een groot goed, maar heeft pas echt effect wanneer het gepaard gaat met het goed naar elkaar luisteren. Gebruik de vrijheid van meningsuiting voor de dialoog, niet om langs elkaar heen te schreeuwen. Wanneer je dat blijft doen, zelfs in tijden van onrust, toon je de kracht van je beschaving aan.